O Stowarzyszeniu
Byli członkowie „Skały” nie tworzyli odrębnego środowiska w ramach organizacji kombatanckich (jak np. środowisko b. żołnierzy AK), w latach PRL-u należeli do Związku Bojowników o Wolność i Demokracje, a po przemianach ustrojowych wstępowali do Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Światowego Związku Żołnierzy AK czy Stowarzyszenia Wojskowy Korpus Służby Bezpieczeństwa AK. Nie powstała jednak żadna odrębna organizacja zrzeszająca członków „Skały” i strażaków-konspiratorów.
Początki idei Stowarzyszenia i organizacji zrzeszającej rodziny członków Strażackiego Ruchu Oporu sięgają początków 2018 r., kiedy to I pluton Podhale Sekcji Młodzieżowej Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Nowym Targu staraniem obecnego Prezesa Stowarzyszenia przyjął za patrona Jerzego Lgockiego. W czerwcu tego samego roku odbyło się wręczenie odznak pamiątkowych I Plutonu SM ŚZŻAK w obecności wnuka J. Lgockiego, p. Andrzeja Orlik-Rückemanna, który odebrał odznakę w imieniu żyjącej wtedy Krystyny – córki J. Lgockiego. Kilka miesięcy później, w dniach 29-31 października 2018 r. w Łopusznej odbyły się uroczystości 125. rocznicy urodzin Jerzego Lgockiego, zorganizowane przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej koło Nowy Targ i I Pluton Sekcji Młodzieżowej ŚZŻAK przy współpracy z Małopolską Agencją Rozwoju Regionalnego, Gminnym Ośrodkiem Kultury w Łopusznej, Stadniną Koni w Łopusznej, Ochotniczą Strażą Pożarną w Łopusznej, Komendą Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Nowym Targu, Małopolskim Oddziałem Związku OSP w Krakowie i posłem na Sejm RP p. Edwardem Siarką, Stowarzyszeniem „Drogi Tischnera” oraz Placówką Straży Granicznej w Zakopanem. W uroczystościach oprócz wnuka J. Lgockiego wzięli udział śp. ppłk dr Janusz Kamocki (żołnierz AK, członek Kapituły Orderu Krzyża Niepodległości), śp. kpt. Jerzy Widejko (żołnierz AK), p. Anna Wende-Surmiak (ówczesna Dyrektor Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem), p. Edward Siarka (poseł na Sejm RP, Prezes Małopolskiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Krakowie), st. bryg. Paweł Rochala (ówczesny Dyrektor Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach), p. dr Paweł Gąsiorczyk (Naczelnik Wydziału Dokumentacji Zbiorów CMP) oraz strażacy, mieszkańcy Łopusznej i Podhala. Od 2019 r. organizację uroczystości przejął Związek Kombatantów RP i BWP w Nowym Targu. W 2019 zorganizowano uroczystości 126 rocznicy urodzin J. Lgockiego, podczas których posadzono poświęcony mu dąb pamięci przy kościele pw. Św. Trójcy w Łopusznej. 23 grudnia 2019 r. odbyły się także w Łopusznej uroczystości związane z 80. Rocznicą powstania Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”. Specjalnie na tą okazje zaprojektowane zostało logo Strażackiego Ruchu Oporu, które swą ostateczną formę przyjęło po poprawkach naniesionych w 2021 r.
Ze względu na sytuację epidemiczną z lat 2020-2021, prace nad powstaniem Stowarzyszenia zostały tymczasowo wstrzymane, jednakże do listopada 2019 r. opracowano wstępną wersję Statutu, a założenie Stowarzyszenia zostało zapowiedziane w styczniu 2020 r. w odpowiedzi na pismo bryg. Tomasza Kołodziejczyka, Dyrektora Gabinetu Komendanta Głównego w sprawie upamiętnienia działalności „Skały”. Potrzebę szerszego upamiętnienia „Skały” podkreślił też w piśmie z dnia 28 listopada 2019 r. Komendant Główny PSP gen. brygadier Leszek Suski.
W dniu 18 lutego 2022 r. w Komendzie Głównej PSP odbyło się spotkanie z Dyrektorem Gabinetu KG PSP st. bryg. Markiem Piekutowskim, na którym zostały nakreślone najważniejsze działania związane z upamiętnieniem Strażackiego Ruchu Oporu. 21 kwietnia 2022 r. w Nowym Targu odbyło się spotkanie założycielskie Stowarzyszenia Pamięci Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”, podczas którego powołano władze i nakreślono główne ramy działania. Stowarzyszenie zarejestrowane zostało w KRS w dniu 6 czerwca 2022 r., 3 tygodnie później zmarła Krystyna Orlik-Rückemann, ostatni żyjący członek „Skały”.
Arkadiusz Stefaniak-Guzik