Alojzy Morawiec
Alojzy Morawiec, ok. 1942 r.
Fot. Archiwum Muzeum Powstania Warszawskiego
1. Imię i nazwisko: Alojzy Morawiec
2. Pseudonim: „Rudolf Biliniewicz”
3. Data i miejsce urodzenia: 21.07.1897 r. (w aktach CAW 11.07.1897 r.), Bobrek
4. Data i miejsce śmierci: 20.12.1991 r., Gdańsk
5. Imiona rodziców: Józef, ?
6. Wykształcenie: Podstawowe: szkoła podstawowa w Trzebini – 1907 r., średnie: Gimnazjum św. Anny w Krakowie – 1911 r., do 1914 r. studiował na Akademii Handlowej w Krakowie. Matura – Gimnazjum im. B. Nowodworskiego w Krakowie – ok. 1919 r. W 1920 r. zdał egzamin końcowy w Akademii Handlowej i rozpoczął szkołę nauk politycznych przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
7. Stopień:
a) w Wojsku Polskim: kapitan (1930 r.,)/major KB (1944 r.)
b) w Straży Pożarnej: plutonowy poż. (przed 1944 r.)
8. Przebieg służby:
a) przed 1939: Po ukończeniu szkoły podstawowej w Trzebini ok. 1907 r. przeprowadził się do Krakowa, gdzie uczęszczał do Gimnazjum Św. Anny i studiował na Akademii Handlowej. W latach 1914-1915 zatrudniony był w biurze telegraficznym urzędu ruchu kolejowego w Trzebini. W 1915 r. został zmobilizowany do Galicyjskiego Pułku Piechoty nr 13.W 1916 r. ubiegał się o przyjęcie do szkoły oficerów rezerwy w Cesarskiej i królewskiej Technicznej Akademii Wojskowej w Mödling lub Teresińskiej Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt. W grudniu 1917 r. otrzymał awans na stopień podporucznika C.K. Armii. Walczył na froncie w Rumunii i we Włoszech jako dowódca plutonu oraz kompanii. 2 krotnie ranny. W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego i w stopniu podporucznika został doradcą gen. dyw. Franciszka Aleksandrowicza. W stopniu porucznika w latach 1921 -1933 służył w 2 Pułku Lotniczym w Krakowie. W trakcie służby zdał egzamin maturalny, ukończył Akademię Handlową oraz szkołę nauk politycznych i roczny kurs spółdzielczy na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1923 r. ukończył Szkołę Obserwatorów Lotniczych w Toruniu, w 1927 r. złożył podanie o przyjęcie do Wyższej Szkoły Wojennej, jednak nie został przyjęty. W 1930 r. został awansowany na stopień kapitana. W 1933 r. przeniesiony do 5 Pułku Lotniczego w Lidzie, gdzie zajmował stanowiska dowódcy eskadry szkolnej, dowódcy portu lotniczego, dowódcy eskadry towarzyszącej oraz dowódcy dywizjonu szkolnego. Do 1936 r. ukończył kursy dowódców batalionów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie oraz dowódców eskadr w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Dęblinie. Przeniesiony w stan spoczynku z dniem 31.07.1939 r.
b) w latach 1939-1945: Po wybuchu wojny zmobilizowany w szeregi 5 Pułku Lotniczego na stanowisku dowódcy kolumny samochodowej. 26.09.1939 r. przekroczył granicę z Litwą i został osadzony w obozie internowanych pod Kownem, skąd zbiegł po 2 tygodniach. Aresztowany przez Niemców został osadzony w Oflagu II D Gross Born (Grossborn-Westfalenhof). W połowie 1940 r. osadzony został na Pawiaku, skąd został zwolniony po 2 miesiącach. Po zwolnieniu ukrywał się jako Rudolf Biliniewicz w Centralnej Szkole Pożarniczej. Od czerwca 1941 r. członek Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”. W ramach „Skały” prowadził szkolenia w ramach podziemnej podchorążówki (szkolenia z zakresu taktyki, regulaminów i uzbrojenia) dla członków „Skały”, AK, KB, BCh i PAL. Przydział i funkcja pełniona w „Skale” są trudne do określenia: sam Morawiec podawał, że pełnił funkcję Szefa Rozpoznania Taktycznego KG/I Okręgu Stołecznego, L. Korzewnikjanc opisywał go jako zastępcę Szefa Szkolenia Wojskowego I Okręgu. W sierpniu 1944 r. walczył w powstaniu warszawskim w 259. plutonie strażaków AK. W czasie powstania został dwukrotnie ranny. Po upadku powstania wyjechał celem rekonwalescencji do Krakowa oraz Nowego Targu.
c) po 1945: Po „wyzwoleniu” Nowego Targu z wojsk niemieckich 10.02.1945 r. powrócił do Krakowa i zgłosił się w Rejonowej Komendzie Uzupełnień. Powołany do służby w LWP na analogiczne przedwojenne stanowiska dowódcze w jednostkach technicznej obsługi lotnisk w Białymstoku, Warszawie i Tomaszowie Mazowieckim. W październiku 1946 r. został zdemobilizowany, wyjechał jako osadnik wojskowy do Gdańska, gdzie mieszkał do śmierci w 1991 r.
9. Działalność w ramach Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”:
a) przydział: Komenda Główna/I Stołeczny Okręg SRO (?)
b) pełnione funkcje: Szef Rozpoznania Taktycznego Komendy Głównej w latach 1941-1943 (A. Morawiec)/z-ca Szefa Szkolenia Wojskowego I Okręgu (L. Korzewnikjanc)
10. Działalność w ramach innych organizacji konspiracyjnych: Korpus Bezpieczeństwa, Armia Krajowa
11. Formy upamiętnienia: –
12. Odznaczenia: Krzyż Zasługi
13. Bibliografia
Archiwa:
Archiwum Muzeum Powstania Warszawskiego: L. Korzewnikjanc, Moja walka, mps., s.a., s.l., str. 15; A. Morawiec, Szczegółowy życiorys, Gdańsk, s.a., mps., w: Archiwum Janusza Wiśniewskiego, sygn. P.7720, Centralne Archiwum Wojskowe, Akta personalne sygn. AP 4085, AP 13000, KZ 17-882
Publikacje:
St. Bieleń, B. Kwiatkowska-Basałaj, J. Pietrzak-Krekora, M. Pieńkowska, A. Sarna, H. Turska, M. Zdanowski, Tradycje Szkoły Głównej Pożarniczej: monografia systemu kształcenia oficerów kadr pożarniczych 1939-1989, Warszawa 1989 r., str. 39