Bruno Banach, fot. z lat 30. XX wieku.
Fot. Archiwum KG PSP

1. Imię i nazwisko: Bruno Tadeusz Banach

2. Pseudonim: b.d.

3. Data i miejsce urodzenia: 21.01.1910 r., Kraków

4. Data i miejsce śmierci: 19.09.1992 r., Warszawa

5. Imiona rodziców: Brunon, Maria Surowiecka

6. Wykształcenie: średnie – 1930 r.
Kurs pożarniczy VII stopnia dla instruktorów w Lublinie – 1934 r., kurs ratownictwa wodnego – 1935 r., kurs uzupełniający dla powiatowych instruktorów pożarnictwa w Łodzi – 1936 r., kurs obrony przeciwwietrznej i przeciwgazowej – 1936 r., kurs budownictwa wiejskiego – 1937 r., kurs uzupełniający z zakresu techniki pożarniczej dla oficerów Korpusu Technicznego ZSP RP – 1938 r.

7. Stopień:
a) w Wojsku Polskim: podporucznik rezerwy (1937 r.)
b) w Straży Pożarnej: major pożarnictwa (lata 70. XX w.)

8. Przebieg służby:
a) przed 1939: Po zdaniu egzaminu maturalnego wstąpił do Wojska Polskiego, służbę odbywał m.in. w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, 2 pułku piechoty Legionów, Szkole Podchorążych Artylerii oraz 5 pułku strzelców podhalańskich. 1.06.1933 r. wstąpił do Ochotniczej Straży Pożarnej w Wadowicach i od 4.11.1933 r. do 20.02.1934 r. pracował jako praktykant w Oddziale Powiatowym OSP w Wadowicach. Po ukończeniu kursu VII stopnia złożył podanie o przyjęcie do Korpusu Technicznego ZSP RP. W stopniu aspiranta został powiatowym instruktorem pożarnictwa w powiecie nowotarskim od dnia 1.09.1934 r. 1.12.1935 r. został przeniesiony na stanowisko powiatowego instruktora pożarnictwa w Krakowie.
b) w latach 1939-1945: W czasie kampanii wrześniowej nie został powołany do WP, jednak sam na własną rękę szukał jednostki, w szeregach której mógłby walczyć. Wg jego relacji wstąpił do jednostki artylerii tworzonej w lasach w okolicach Janowa Lubelskiego i w szeregach tej jednostki brał udział w kilku potyczkach z Niemcami. Po rozbiciu jednostki w okolicach Józefowa powrócił do Krakowa, gdzie pod koniec listopada 1939 r. otrzymał posadę inkasenta w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych w Krakowie. Najprawdopodobniej w połowie 1940 r. został powiatowym instruktorem pożarnictwa w powiecie krakowskim (Kreisfeuerwehrinstruktor im Landkreis Krakau). 13.11.1943 r. zbiegł przed Gestapo w Krakowie i przeniósł się z rodziną do Warszawy. Pod zmienionym nazwiskiem Jankowski pracował w okresie od 15.12.1943 r. do 1.02.1944 r. w Palarni Kawy „Pluton”, a później jako monter elektryk. 15.05.1944 r. przeniósł się na teren Dystryktu Radomskiego, gdzie dzięki pomocy strażaków otrzymał posadę referenta pożarniczego w gminie Klimontów, od 15.08.1944 r. ukrywał się w okolicach Babiej Góry.
c) po 1945: Po wkroczeniu Armii Czerwonej od 15.02.1945 r. powrócił do Krakowa na stanowisko powiatowego instruktora pożarnictwa, od 1.05.1945 r. był komendantem Zawodowej Straży Pożarnej w Nysie. Następnie od 15.11.1945 r. do 1.11.1949 r. zatrudniony był na stanowisku komendanta Zawodowej Straży Pożarnej w Wałbrzychu oraz komendanta Wojewódzkiej Szkoły Pożarniczej w Wałbrzychu. Po zwolnieniu ze służby pożarniczej przeszedł do pracy jako inspektor ochrony przeciwpożarowej w PLL „LOT”, Zarządzie Lotnictwa Cywilnego, Kombinacie Chemicznym w Oświęcimiu i Zjednoczeniu Przemysłu Poligraficznego. W latach 1956-1958 wykładał w Szkole Oficerów Pożarnictwa w Warszawie

9. Działalność w ramach Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”:
a) przydział: IV Krakowski Okręg SRO/I Stołeczny Okręg SRO
b) pełnione funkcje: oficer do zadań specjalnych I Okręgu SRO

10.  Działalność w ramach innych organizacji konspiracyjnych: nd.

11. Formy upamiętnienia: –

12. Odznaczenia: –

13. Bibliografia
Archiwa:
Archiwum KG PSP. akta osobowe sygn. T-9; Archiwum KW PSP we Wrocławiu, akta personalne B. Banacha; Centralne Archiwum Wojskowe, Kolekcja akt personalnych i odznaczeniowych, sygn. I.481.B.1235

Publikacje:
R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Warszawa 2021 r., str. 244; P. Matusak, Straż Pożarna. Warszawskie Termopile 1939-1945, Warszawa, 2014 r., str. 128.

Opr. A. Stefaniak-Guzik