Karol Gołąb, ok. 1934 r.
Fot. Centralne Archiwum Wojskowe

1. Imię i nazwisko: Karol Gołąb

2. Pseudonim: „Korzeń”

3. Data i miejsce urodzenia: 21.10.1896 r., Morawska Ostrawa, Czechy (spotykane także daty 23.11., 23.10., 23.09.)

4. Data i miejsce śmierci: 11.12.1943 r., Słomniki

5. Imiona rodziców: Michał, Zofia Połaniak

6. Wykształcenie: Średnie – 1913 r.
Kurs instruktorski w Nowym Sączu – 1928 r., kurs obrony przeciwgazowej przy 5 batalionie sanitarnym w Krakowie – 1928 r., kurs konserwacji lotnisk przy 2 pułku lotniczym w Krakowie – 1929 r., kurs przeciwpowodziowy i przeciwlodowy w Krakowie – 1930 r., Kurs gazowy dla instruktorów II stopnia w Lublinie – 1930 r., instruktorski kurs pożarniczy Głównego Związku Straży Pożarnych w Lublinie – 1930/1931 r., kurs kierowców samochodowych w Lublinie – 1931 r., uzupełniający kurs dla instruktorów pożarnictwa w Łodzi – 1935 r.

7. Stopień:
a) w Wojsku Polskim: sierżant sztabowy (1918 r.)
b) w Straży Pożarnej: starszy instruktor/kapitan pożarnictwa (1939 r.)

8. Przebieg służby:
a) przed 1939: W 1912 r. został członkiem polskiej drużyny harcerskiej. Na początku 1914 r. przeniósł się do Bystrej, w Wilkowicach zawiązał oddział Związku Strzeleckiego. Zorganizowany przez niego oddział liczył 30 osób. 6.08.1914 r. wraz z oddziałem stawił się w Żywcu, gdzie dołączył do 1 Brygady Legionów Polskich. Będąc żołnierzem 8 kompanii II batalionu 5 pułku piechoty w czasie walk 30.11.1914 r. został ranny i przebywał w szpitalu w Wędryni. Po rozwiązaniu I Brygady został wcielony do CK Armii i skierowany na front Włoski, tam wstąpił do 2 Pułku Strzelców im. T. Kościuszki powstałego w ramach Armii Polskiej we Francji. Po powrocie do Polski do 23.11.1919 r. służył jako adiutant w 8. kompanii 47 pułku Strzelców Kresowych i brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. W 1919 r. został skierowany do prac plebiscytowych na Śląsku Cieszyńskim oraz do pracy wywiadowczej przy Radzie Narodowej w Cieszynie. W 1920 r. został zwolniony z Wojska. W latach 1920-1924 pracował jako kasjer w Robotniczym Stowarzyszeniu Spożywców w Chrzanowie, a w latach 1924-1928 jako majster lakierniczy. W 1926 r. wstąpił do Ochotniczej Straż Pożarnej w Balinie, gdzie był dowódcą oddziału. 17.04.1928 r. wstąpił do Korpusu Technicznego ZSP RP i w stopniu instruktora został mianowany p.o. oficera inspekcyjnego Okręgu XV ZSP RP w Chrzanowie. 21.05.1935 r. został mianowany powiatowym instruktorem pożarnictwa w Chrzanowie. Był jednym z instruktorów na kursie oficerskim w Centralnym Ośrodku Wyszkolenia Pożarniczego w Warszawie trwającym w okresie od 1.03.1939 r. do 31.08.1939 r.
b) w latach 1939-1945: Brak informacji na temat udziału w kampanii wrześniowej. 18.06.1940 r. został zarekomendowany staroście miechowskiemu przez Kierownika Technicznego Pożarnictwa na stanowisko powiatowego instruktora pożarnictwa w powiecie miechowskim (Kreisfeuerwehrinstruktor im Kreise Miechów). Wg relacji L. Korzewnikjanca w ramach IV Krakowskiego Okręgu „Skały” miał pełnić funkcję II komendanta podokręgu Kraków ośrodka technicznego i naprawy broni. Aresztowany 13/14.11.1943 r., osadzony w więzieniu na Montelupich w Krakowie. Zamordowany w Słomnikach 11.12.1943 r.
c) po 1945: –

9. Działalność w ramach Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”:
a) przydział: IV Krakowski Okręg SRO
b) pełnione funkcje: II komendant podokręgu Kraków (?)

10.  Działalność w ramach innych organizacji konspiracyjnych: ZWZ-AK (?)

11. Formy upamiętnienia:–

12. Odznaczenia: Krzyż Niepodległości (1931 r.), Srebrny Krzyż Zasługi (1931 r.), Medal Pamiątkowy Za udział w Wojnie 1918-1921 (b.d.), Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (b.d.), Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej II stopnia (b.d.), Odznaka pamiątkowa I Brygady Legionów (b.d.)

13. Bibliografia
Archiwa: Archiwum KG PSP, akta osobowe sygn. T-194, Archiwum Muzeum Powstania Warszawskiego, L. Korzewnikjanc, Relacja z powołania konspiracyjnej organizacji Wojskowej pod nazwą Strażacki Ruch Oporu „Skała”, mps., Warszawa 1966 r. w: Spuścizna po Januszu Wiśniewskim, sygn. P.7720; Centralne Archiwum Wojskowe, Kolekcja akt personalnych i odznaczeniowych, sygn. KN.02.08.1931

Publikacje:
St. Bieleń, B. Kwiatkowska-Basałaj, J. Pietrzak-Krekora, M. Pieńkowska, A. Sarna, H. Turska, M. Zdanowski, Tradycje Szkoły Głównej Pożarniczej: monografia systemu kształcenia oficerów kadr pożarniczych 1939-1989, Warszawa 1989 r., str. 22; J. Łamaszewski, Wł. Pilawski, Księga pamięci funkcjonariuszy pożarnictwa i strażaków ochotników 1939-1945, Warszawa 1986 r., str. 117; Lista chorych, rannych, zabitych i zaginionych legionistów do kwietnia 1915 r., Piotrków Trybunalski 1916 r., str. 16 M. Mantyka, Dzieje Krakowskiego Związku Straży Pożarnych w latach 1923-1950, Kraków 2008 r., str. 142, 143; P. Matusak, Straż Pożarna. Warszawskie Termopile 1939-1945, Warszawa, 2014 r., str. 89

Akty prawne:
M.P. 1931 r., poz. 104: Zarządzenie o nadaniu Srebrnego Krzyża Zasługi, M.P. 1931 r., poz. 179: Nadanie Krzyża Niepodległości z Mieczami, Krzyża Niepodległości oraz Medalu Niepodległości.

Opr. A. Stefaniak-Guzik