Płk poż. Jerzy Lgocki, fotografia z lat 40. XX w.
Fot. United States Holocaust Memorial Museum

1. Imię i nazwisko: Jerzy Kamil Andrzej Lgocki h. Jastrzębiec

2. Pseudonim: „Jastrząb”, „Leszek”

3. Data i miejsce urodzenia: 31.10.1893 r., Łopuszna

4. Data i miejsce śmierci: 25.01.1945 r., KL Neuengamme

5. Imiona rodziców: Aleksander, Aniela Szczytnicka

6. Wykształcenie: średnie – 1912 r., wyższe – studiował prawo przez 3 semestry na Uniwersytecie Wiedeńskim (1912-1914), miał także studiować na Akademii Handlowej w Wiedniu.
Kurs instruktorów pożarnictwa w Lublinie – 1930 r. (I lokata); kurs szoferski z prawem jazdy, kurs przeciwpowodziowy i przeciwlodowy – 1930 r.

7. Stopień:
a) w Wojsku Polskim: major rezerwy artylerii (1938 r.)
b) w Straży Pożarnej: pułkownik pożarnictwa (1940 r.)

8. Przebieg służby:
a) przed 1939: w stopniu podporucznika rezerwy brał udział w walkach w I wojnie światowej w szeregach Cesarsko-Królewskiej Armii. W październiku 1918 r. przybył do szpitala w Nowym Targu, gdzie włączył się w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej. W nocy z 31.10/1.11.1918 r. brał udział w rozbrojeniu żołnierzy austriackich w Nowym Targu. 1.11.1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego, 5.11.1918 r. jego oddział wkroczył na teren Orawy. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. W czasie III powstania śląskiego walczył jako dowódca utworzonej przez siebie 2. baterii artylerii Wojsk Powstańczych Górnego Śląska oraz 1 Dywizjonu Artylerii Wojsk Powstańczych. Od grudnia 1929 r. do stycznia 1930 r. pracował w Biurze Okręgu ZSP w Krakowie, 15.01.1930 r. został przeniesiony do Mielca jako powiatowy instruktor pożarnictwa w powiecie mieleckim. referenta Wydziału Organizacyjno – Administracyjnego biura ZSP RP, w bliżej nieokreślonym czasie został Kierownikiem Wydziału Administracyjnego ZSP RP. Od 1.09.1937 r. dowódca II Oddziału Warszawskiej Straży Ogniowej
b) w latach 1939-1945: Od 2.09.1939 r. stał na czele dzielnicy Okęcie Ośrodka Pożarniczego Obrony Warszawy (wydzielonej z dzielnicy Północ) od 7.09.1939 r. pełnił funkcję oficera liniowego oraz zastępcy dowódcy dzielnicy Północ. Był jednym z założycieli Strażackiego Ruchu Oporu, 23.12.1939 r. wybrany na Komendanta Głównego. W lutym 1940 r. powołany na stanowisko Komisarycznego Kierownika Technicznego Pożarnictwa na terenie Guberni Generalnej w Polsce. Inicjator powołania Centralnej Szkoły Pożarniczej. W listopadzie 1942 r. w obawie przed dekonspiracją upozorował wypadek w okolicach Skarżyska. „Skałą” kierował do czasów aresztowania 13.11.1943 r. w Warszawie. Wraz z żoną i córką osadzony był na Pawiaku, 25.05.1944 r. został osadzony w KL Stutthof, numer obozowy 36 167, osadzony w bloku XIX. We wrześniu lub październiku 1944 r. został przeniesiony do KL Neuengamme, gdzie otrzymał numer 60 198 i zmarł 25.01.1945 r.
c) po 1945: –

9. Działalność w ramach Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”:
a) przydział: Komenda Główna
b) pełnione funkcje: Komendant Główny

10.  Działalność w ramach innych organizacji konspiracyjnych: Armia Krajowa (?); Korpus Bezpieczeństwa (?)

11. Formy upamiętnienia: 

12. Odznaczenia: Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1921 r., Krzyż nr 964), dwukrotnie Krzyż Walecznych (1921 r., 1923 r.), dwukrotnie Złoty Krzyż Zasługi (1938 r., 1939 r.), Medal Niepodległości (1933 r.), Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918 – 1921 (b.d.), Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (b.d.), Wstęga Waleczności i Zasługi I klasy (1921 r.), Gwiazda Górnośląska (b.d.), Odznaka Pamiątkowa 2. baterii artylerii (1921 r.), odznaka „Chrobrej Załodze” (1919 r.), Krzyż Zasługi Wojskowej (Militärverdienstkreuz) III Klasy (1917 r.), Medal Waleczności (Tapferkeitsmedaille) I Klasy (1916 r.) oraz Krzyż Wojskowy Karola (Karl-Truppenkreuz) (1917/1918).

13. Bibliografia

Archiwa
Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Yorku, Karta ewidencyjna J. Lgockiego, sygn. IJP 247, k. 2-5; Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Protokół przesłuchania H. Boruckiego z dnia 7.11.1946, sygn. 0330/246, t. 4, k.76; Komenda Główna Armii Krajowej. Oddział VIII Szefostwo Biur Wojskowych. Wojskowy Korpus Służby Bezpieczeństwa (WKSB). Sprawa Jerzego Lgockiego – agenta gestapo i prowokatora, meldunki, raporty, protokoły, notatki służbowe z 1956 r. i 1957 r. dotyczące tych akt, sygn. IPN BU 1558/126;  Archiwum Instytutu Polskiego im. Gen. Wł. Sikorskiego w Londynie, Sprawozdanie z 3-tygodniowego pobytu w kraju (listopad 1940), sygn. PRM.46A;  Archiwum Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie – sygn. 318/130 – pismo do druha Jerzego Lgockiego z dn. 7.09.1936 r. sygn. A-II-2, pismo do Jerzego Lgockiego, dowódcy II Oddziału WSO z dn. 18.12.1937 r. sygn. A.2020/195, pismo Prezesa ZSP RP do Departamentu Administracyjnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dn. 8.09.1936 r., tłumaczenie pisma Budapesztańskiej Straży Pożarnej do ZSP RP z dn. 4.08.1936 r. sygn. 4725/1936, wykaz stanu służby, nr akt A.II.C2/140; Archwium Państwowe w Łodzi – sygn. 573, Łódzka Ochotnicza Straż Pożarna w Łodzi –  Pismo L. A.II.2 z dn. 31.03.1936; Pismo kpt. Jerzego Lgockiego do Zarządu OSP Łódź w Łodzi z dn. 18.04.1936 r.;  Archiwum Muzeum Stutthof w Sztutowie, sygn. 1-IIB-10, Listy transportowe więźniów;  Archiwum Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, sygn. AR/NO/916 – Wł. Cielecki, wspomnienia z wymarszu ochotników na III Powstanie Śląskie z Zakopanego w dniu 3 maja 1921 r., Wł. Cielecki, spis ochotników powstańców walczących w szeregach 2. Baterii Artylerii;  Archiwum Parafii Św. Trójcy w Łopusznej, Księga chrztów, T. VI, str. 94, poz. 32;  Archiwum Stowarzyszenia Pamięci Strażackiego Ruchu Oporu „Skała” –  relacja Leona Korzewnikjanca z dn. 4.12.1967.; relacja dr Wacława Grzankowskiego ps. „Prus”; L. Kiersznowski, Wspomnienia o Komendancie Strażackiego Ruchu Oporu „SKAŁA”, mps.,Warszawa 1974;  L. Kiersznowski, życiorys z dn. 2.06.1959 r.,Archiwum Wojskowego Instytutu Historycznego, Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa, sygn. III/19/21, t. 13, str. 126, syng. III/31/19, s. 150; Archiv der Universität Wien: sygn. Jur. Nat. 533, Nationale der Studierenden der Juridischen Fakultät Wintersemester 1912/13 L, str. 119; sygn. Jur. Nat. 552, Nationale der Studierenden der Juridischen Fakultät Sommersemester 1913 L, str. 91; sygn. Jur. Nat. 571, Nationale der Studierenden der Juridischen Fakultät Wintersemester 1913/14 L, str. 127; Centralne Archiwum Wojskowe – sygn. AP ofic. 4320, LGOCKI Jerzy MN 29.12.1933, odrzuc. 14.12.1936, odrzuc. 25.06.1938,  odrzuc. 13.03.1939 – List J. Lgockiego do Biura Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości z dnia 20.07.1932 r., List J. Lgockiego do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości w Warszawie z dn. 5.02.1937 r., rozkaz pożegnalny por. Jerzego Lgockiego z dnia 2.07.1921 r., pochwała i świadectwo służby z dn. 30.06.1921 r., Zaświadczenie o nadaniu Śląskiej Wstęgi Waleczności I Klasy z dn. 6.11.1930 r., sygn. PAWLICA Józef MN 5.11.1935, odrzuc. życiorys i przebieg pracy ideowo-niepodległościowej Józefa Pawlicy, oświadczenie Jerzego Lgockiego; sygn. KASTYAK Rudlf MN 5.08.1937, życiorys i przebieg pracy ideowo-niepodległościowej Rudolfa Kastyaka; Kolekcja Powstania Górnośląskie, sygn. I.130.67.1, sygn. I.130.5.30, sygn.. I.130.5.26, sygn.. I.130.5.12; Sygn. KOWALSKI Jan, I.482.62-5267, VM, Kwestjonariusz Kawalera Virtuti Militari z dn. 28.05.1933 r.; wniosek na odznaczenie orderem „Virtuti Militari” z dn. 27 września 1920 r.; Wykaz osadników wojskowych na ziemiach wschodnich, sygn. LGOCKI Jerzy I.300.1.693, 92, 65, I.300.1.696, 50, I.300.1.704, 78, I.300.1.712, 47, I.300.1.718; sygn. I.300.1.716, 183, I.300.1.698, 48, I.300.1.690, 383, 408; Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach – B. Bauer, Wspomnienia o płk Jerzym Lgockim, mps., s.a, ss. 8; St. Komorowski, rozmowa z płk. Jerzym Lgockim, mps., s.a., str. 7-8; ITS Archives, Bad Arolsen, sygn. 1.1.30.1/3417813, Death lists (postwar compilation from the death books Neuengamme), sygn. 1.1.30.1/3413039 Prisoner death certificates Neuengamme; Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa: Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstem Krakowskiem na rok 1901, Lwów, 1901, str. 321; Muzeum Więzienia Pawiak, relacja Tadeusza Domańskiego; Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. BI/338, Michael Foedrowitz Wywiad udzielił Heinrich Hamann, Hannover 1993, str. 14-16; United States Holocaust Memorial Museum, ID Card no. 6156; Post war documents Tracing and Documentation file; Wiener Stadt-und Landesarchiv, Residential registration record (e-mail do autora z dn. 5.07.2023).

Publikacje
A. Tuliński, 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r., Warszawa 2020, str. 866;
J. Wilczur – Garztecki, Armia Krajowa. Za i przeciw, Wrocław 2006, str. 125 – 126; R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935 – 1939, Warszawa 2021, str. 676; J. Moniczewski, L. Buczak, L. Mazan, A tu się pali jak cholera, szkice z dziejów krakowskiej straży pożarnej, Kraków 2010, str. 93; J. K. Wroniszewski, Barykady września, obrona Warszawy w 1939 roku, Warszawa 1984, str. 38, 67; O. Borzęcki, Brygada Korwina w szeregach ZWZ-AK w latach 1941-1943 w: Dzieje Najnowsze, r. XLVII, 3,  Warszawa 2015, str. 52, 58;
A. Stefaniak-Guzik, Człowiek twardy, jak „Skała” w: Muzealny Rocznik Pożarniczy T. XIV (2018-2020), Mysłowice 2020, str. 74-81; Druga Lista Oficerów Rezerwowych W.P., Warszawa 1922, str. 29; A. Stefaniak-Guzik, A. Drab, Górale w III powstaniu śląskim w: Almanach Nowotarski nr 25, Nowy Targ 2021, str. 221 – 234; M. Żemełko, Historia jednej wyprawy, praca na konkurs „Historia Liceum Ogólnokształcącego w Zakopanem”, mps., Zakopane 1997; A. Boniecki, Herbarz Polski, t. 14 art. 275 poz. 179; D. Luberda, Jackowa zagroda. Łopuszna 1813-2013, Nowy Targ 2014, str. 105-110; F. Jałosińska, Kalendarium Dziejów Jasła od 1901 do 1938 roku, Jasło 2006, str. 101; Kalendarz informator sądowy na rok 1934, Warszawa 1934, str. 74; M. Ceglarek,
S. Gulak, Kapelani Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza Wojska Polskiego oraz Prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej w okresie międzywojennym, Nowy Targ 2018, str. 36; G. Łukomski, B. Polak,
A. Suchcitz, Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. Wykazy odznaczonych za czyny lat 1863-1864, 1914-1945, Koszalin 1997, str. 215; W. Długoborski, Katowice, ich dzieje i kultura na tle regionu, Katowice 1976, str. 76; I. Nowak, Krew za papierosa w: Godzina druga. Walki pod Górą św. Anny w czasie trzeciego powstania na Górnym Śląsku. (Wspomnienia uczestników), Warszawa 1959, str. 188-190; J. Łamaszewski, Wł. Pilawski, Księga pamięci funkcjonariuszy pożarnictwa i strażaków ochotników 1939-1945, Warszawa 1986, str. 127-128; Z. Zarzycka, Lgocki Jerzy (1982-1945) w: Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982, str. 271-272; T. Gąsiorowski, Lgocki Jerzy „Jastrząb”, „Jerzy” w: Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939-1956, T. IV, Kraków 1999, str. 110-111; M. Smarduch, Łopuszna, mała ojczyzna, Kraków 2008, str. 15; F. Machay, Moja droga do Polski, Kraków 1992, str. 100, 113-116; J. J. Terej, Na rozstajach dróg. Ze studiów nad obliczem i modelem Armii Krajowej, Wrocław 1980, str. 116-117; A. Karlisz, Na straży wschodnich rubieży. Biografia ostatniego dowódcy KOP gen. bryg. Wilhelma Orlik-Rückemanna (1894-1986), Warszawa 1999, str. 131, 133, 140, 141; J. Bieniek, Nowosądecka „Skała” w: Rocznik Sądecki, tom X – XI, Nowy Sącz 1969/70, str. 373 – 384; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939 r., Warszawa 1985, str. 219; S. Kuta, Ochotnicze Straże Pożarne w Polsce Ludowej 1944-1975, Warszawa 1987, str. 53; J. Mikuła, Opowiadanie o Strażackim Ruchu Oporu „Skała” na terenie byłej Generalnej Guberni podczas II Wojny Światowej, mps., s.a,. s.l., str. 12 – 15, 25, 26, 35, 37-43; Wł. Pilawski, Organizacja ochrony przeciwpożarowej na ziemiach polskich w latach 1939 – 1945 w: Muzealny Rocznik Pożarniczy T. 2 (1991), Łódź 1992, str. 32; W. Grabowski, Organy bezpieczeństwa i wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego, Warszawa 2005, str. 80; St. Mertens, Parafia NSPJ w Nowym Targu. Zarys minionych 50 lat (1962 – 2012), Kraków 2012, str. 27, R. Domańska, Pawiak: więzienie gestapo: kronika 1939-1944, Warszawa 1978, str. 464; M. Owsiński, Polscy więźniowie polityczni w obozie Stutthof 1939-1945, Toruń 2001, str. 112; Wł. Borodziej, A. Chmielarz, A. Friszke, A.K. Kunert, Polska Podziemna 1939-1945, Warszawa 1991, str. 379; A. Gąsiorowski, Polska Armia Ludowa 1943–1945 Studia. Fakty-mity-tajemnice, Gdańsk 2018, str. 226-227; W. Grabowski, Polska tajna administracja cywilna 1940 – 1945, Warszawa 2003, str. 123; M. Wrzosek, Powstańcze działania zbrojne w 1921 r. w opolskiej części Górnego Śląska, Opole 2011, str. 46; Przygotowania obronne państwa 1935–1939, tom. VI/1, Warszawa 2014, red. A. Wesołowski, str. 390; W. Żarnowski, Rather die than betray the cause. The Gestapo Detention Center at Aleja Szucha 25, Warszawa 2021, str. 64; Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres, Wiedeń 1918, str. 1350, 1374; Rocznik Oficerski 1923, Warszawa 1923, str. 725, 844; Rocznik Oficerski 1924, Warszawa 1924, str. 648, 769; Rocznik Oficerski Rezerw, Warszawa 1934, str. 135, 634; T. Bednarczyk, Rys historyczny Organizacji Wojskowej – Kadry Bezpieczeństwa – Armii Krajowej, sikorszczycy w ruchu oporu. Wrzesień 1939 – do stycznia 1945, Warszawa 1997, str. 23, 37, 39-41; J. Giza, Sandecja w Dziennikach Rozkazów Wojskowych w: Almanach Sądecki, nr ¾ (60/61), Nowy Sącz 2007, str. 91;  St. Bednarski, Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum św. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1913, Kraków 1913, str. 147, 160; K. Krotoski, Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Nowym Targu za rok szkolny 1907, Nowy Targ 1907, str. 86; Idem, Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Nowym Targu za rok szkolny 1908, Nowy Targ 1908, str. 18, 37; Idem, Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Nowym Targu za rok szkolny 1908/9, Nowy Targ 1909, str. 81, 107; A. Jaworski, J. E. Wilczur, Strażacka Wierność. Z dziejów strażackiego antyhitlerowskiego ruchu oporu w okupowanej Warszawie w latach 1939-1945, Warszawa 1977, str. 22, 59, 73, 75, 126, 128-129, 232, 234; Wł. Pilawski, Strażacki Ruch Oporu „Skała”, Czarnków 2012, str. 9-11, 13, 17-22, 25-26, 43, 58, 59, 61; A. Węgrzyn, Straż pożarna w: Wspomnienia, mps., s.a, s.l, str. 27, 28; P. Matusak, Straż Pożarna, Warszawskie Termopile 1939 – 1945, Warszawa 2014, str. 33, 53, 63, 72, 78, 80, 86, 104, 117-122, 124, 125, 130, 131, 133, 134, 137, 148-150, 152, 162, 168, 322, 327, 403-405, 407; W. Grabowski, Szefostwo biur wojskowych Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej, Warszawa 2001, str. 59, 62, 261, 262; E. Długajczyk, Tajny front na granicy cieszyńskiej, wywiad i dywersja w latach 1818-1939, Cieszyn 1993, str. 164; K. Dunin-Wąsowicz, Transporty Warszawskie w Stutthofie w: Stutthof. Zeszyty Muzeum nr 2, Wrocław 1977, str. 10; St. Bieleń, B. Kwiatkowska-Basałaj, J. Pietrzak-Krekora, M. Pieńkowska, A. Sarna, H. Turska, M. Zdanowski, Tradycje Szkoły Głównej Pożarniczej: monografia systemu kształcenia oficerów kadr pożarniczych 1939-1989, Warszawa 1989, str. 26-27; A. Roszkiewicz-Litwinowiczowa, Trudne decyzje. Kontrwywiad Okręgu Warszawa AK 1939-1944, Warszawa 1991, str. 27-28; W. Ryżewski, Trzecie powstanie śląskie 1921. Geneza i przebieg działań bojowych, Warszawa 1977, str. 370, 375, 395, 407; Wł. Pilawski, Umundurowanie Straży Pożarnych 1887-1982, Warszawa 1994, str. 133-134; Walka i martyrologia powstańców śląskich w latach 1939-1945, red. Z. Kapała, Bytom 1991, str. 35, 60; K. Dunin-Wąsowicz, Warszawa lat wojny i okupacji 1939-1944. Zeszyt 4, Warszawa 1971, str. 94;  W. Jabłonowski, Warszawska Straż Ogniowa 1836 – 1939, Warszawa 2001, str. 105; Z. Grzywaczewski, J. Stahl – Stal, Wspomnienia strażaków uczestników Powstania Warszawskiego, Warszawa 1992, str. 12, 14, 21; Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1920, str. 44; St. Dąbrowa-Kostka, W okupowanym Krakowie, Warszawa 1972, str. 26; J. M. Roszkowski, Zapomniane Kresy. Spisz Orawa Czadeckie w świadomości i działaniach Polaków 1895 – 1925, Nowy Targ 2018, str. 191, 202; K. Kus, Zarys historii wojennej 6-go pułku artylerii polowej, Warszawa 1929 str. 5, 6, 20-24, 28; J. Radzymińska, Zawsze niepodlegli, Wrocław 1991, str. 11 – 19; J. Zubek, Ze wspomnień kuriera, Kraków 1988,str. 23, 28, 29; E. M. Burzyński, J. Kietlińska, Zwierzyniec i Łopuszna w moich wspomnieniach w: Małopolska. Regiony – regionalizmy – małe ojczyzny, t, XI, Kraków 2009,  str. 281, 282; Z dziejów Warszawskiej Straży Pożarnej, 150 lat działalności, Warszawa 1986, str. 47.

Czasopisma
62 Krzyże Zasługi od Pana Premiera w: Wiadomości Białostockie, nr 156, 8.06.1939, str. 1, 2; Akademicy Warszawscy w Powstaniu Śląskim w: Powstaniec, nr 27, 7/11.11.1937, str. 24; Jasło, z życia strzeleckiego; nowe władze koła zw. oficerów rezerwy w: Głos Podhala, nr 12, 20.03.1932, str. 2; Kronika w: Gazeta Podhalańska,  nr 45, 10.11.1918, str. 8, 10; Kronika w: Gazeta Podhalańska, nr 47, 24,11.1918, str. 4; Kronika żałobna w: Gazeta Podhalańska nr 46, 15.11.1914, str. 7; Kronika w: Podhalanin, pismo poświęcone sprawom ekonomiczno-społecznym, nr 7, 1.04.1899, str. 3; Listy z kraju – Panama nowotarska w: Naprzód, organ centralny polskiej partii socyalno-demokratycznej, nr 134, 13.06.1913, str. 7; Lista zweryfikowanych Niepodległościowców w: Wiadomości Związkowe Związku Powstańców Śląskich, nr 3, 15.08.1939, str. 15; Inspekcja Straży Pożarnej w: Kurier Częstochowski,  nr 275, 27.11.1940, str. 5; Kopja Cudownego Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej dla kościoła w Karwinie w: Gazeta Tygodniowa, nr 48, 27.11.1938 r., str. 569; H. Bajon, Strażacki Ruch Oporu w: Kierunki nr 22 (624), 2.04.1968, str. 9 – 10; Tarnowce ad Jasło w: Głos Podhala nr 49, 4.12.1932, str. 2; W Małopolsce rozpoczęli urzędowanie komornicy w: Światowid, nr 3, 14.01.1933, str. 4; Wici idą przez kraj… tłumny napływ ochotników do Korpusu Zaolziańskiego w: Ilustrowany Kurier Codzienny nr 266 Kraków, 26.09.1938; Wiec w obronie G. Śląska w: Gazeta Zakopiańska nr 2, 8.05.1921, str. 4; Wielki przegląd w Warszawie. Ochotniczy Korpus Zaolziański gotowy do wymarszu za Olzę w: Dziennik Bydgoski nr 223, Bydgoszcz, 29.09.1938, str. 7; A. Drozdowski, Zakończenie krakowskich konkursów rolniczych w: Strzelec, nr 49, 7.12.1930, str. 10; Zakopane w III powstaniu śląskim w: Powstaniec, nr 5, 30.01.1938, str. 8.

Akty prawne                       
Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości nr 4, Warszawa, 15.02.1933 r.; Dziennik Personalny Naczelnego Wodza, nr 9, 5.03.1921 r.; nr 23, 11.06.1921 r.; nr 40, 23.11.1921 r., str. 1541; nr 28, 15.05.1923 r., str. 265; Dziennik Rozkazów Wojskowych, nr 25, 6.03.1919 r., str. 627.; nr 78, 19.07.1919 str. 1766, 1781; Dziennik Zarządu Miejskiego w mieście Stołecznym Warszawie, nr 43, 16.06.1939 r., str. 2; M.P. 1934 nr 27 poz. 41 Zarządzenie o nadaniu Krzyża Niepodległości z Mieczami, Krzyża Niepodległości oraz Medalu Niepodległości; M.P. 1938 r. nr 258 poz. 595 Zarządzenie o nadaniu Złotego Krzyża Zasługi; M.P. 1939 nr 130 poz. 305 Zarządzenie o nadaniu Złotego Krzyża Zasługi; M.P. 1951 nr 83 poz. 1152, Zarządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 28 sierpnia 1951 r. o umundurowaniu, oznakach i dystynkcjach personelu technicznego komend straży pożarnych; Obwieszczenia Publiczne: dodatek do Dziennik Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości, nr 8, 20.12.1924; Uchwała nr XLIX/536/2023 Rady Gminy Nowy Targ z dnia 19.10.2023 r.  w sprawie przyznania tytułu „Honorowy Obywatel Gminy Nowy Targ”; Verordnung über den Feuerschutz im Generalgouvernement vom 22 April 1941 w: Verordnungsblatt für das Generalgouvernement, 1941, Nr. 36 (29 April), str. 219-227.

Strony Internetowe            
Z. Todorski, Eksponat tygodnia, Motopompa M00 „Leopolia” z 1943 r.(https://muzeumpozarnictwakotun.
pl/eksponat-tygodnia-2/?fbclid=IwAR0gTiBaX5p96feipgL5ElfGscPZ5vylMyOjEj5-IVZtcZfHGacDR-_Pm-Y dostęp 16.06.2023); Urząd Miasta Jasło, Jerzy Ligocki (https://um.jaslo.pl/pl/jerzy-ligocki/ dostęp 16.06.2023); Jasło – artykuł prasowy z roku 1932 (https://www.z-pogranicza.pl/2021/06/jaso-artyku-prasowy-z-roku-1932.html, dostęp 1.07.2023); Jerzy Lgocki nie zapomniany (https://24tp.pl/n/52258?fbclid=IwAR2cf9migSiIrkVGCa9rcwtWAPVSy54K_51K-lwYhXyguA_Cg6Cz9x1TvUo, dostęp 30.06.2023); Kazimierz ORLIK- RÜCKEMANN – obituary (https://ottawacitizen.remembering.ca/obituary/kazimierz-orlik-ruckemann-1076603463, dostęp 20.07.2023); Lgoccy – linia Józefa Lgockiego (https://naszalgota.wordpress.com/dzieje-wsi/herbarz-lgocki/lgoccy/lgoccy-linia-jozefa-lgockiego/ dostęp 30.06.2023); Obituary for George Orlik-Ruckemann (https://www.armstrongfh.ca/memorials/george-orlik-ruckemann/2375227/obituary.php, dostęp 20.07.2023); Obchody 126. Rocznicy urodzin Jerzego Lgockiego, pierwszego Komendanta Strażackiego Ruchu Oporu “Skała” (https://muzeumtatrzanskie.pl/obchody-126-rocznicy-urodzin-jerzego-lgockiego-pierwszego-komendanta-strazackiego-ruchu-oporu-skala/, dostęp 2.07.2023); A. Stefaniak-Guzik, Wspomnienie Krystyny Orlik – Rückemann de domo Lgockiej, wnuczki właściciela dóbr i dworu w Łopusznej (https://podhale24.pl/
rozmaitosci/artykul/85432/Wspomnienie Krystyny_Orlik__Ruckemann_de_domo_Lgockiej_wnuczki_ wlasciciela_dobr_i_dworu_w_Lopusznej.html dostęp. 30.06.2023); J. Saramowicz; Zajęcie Zaolzia w 1938 roku z perspektywy Kutna (https://muzeumkutno.com/dzieje-kutna/kutno-znane-i-nieznane/wiek-xx/zajecie-zaolzia-w-1928-roku-z-perspektywy-kutna/ dostęp 16.06.2023);

Filmy
Pożar Dworca Głównego w Warszawie, 1939 (http://repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/8286); Rzeczpospolita Zakopiańska, reż. P. Jaworski, Telewizja Polska S.A., 2018.

Wywiady
Wywiad z Krystyną Orlik-Ruckemann, z dn. 9.10.2018 r., zbiory autora; wywiad z Andrzejem Orlikiem-Ruckemannem 19.06.2018 r., zbiory autora.

Korespondencja 
Pismo Dyrektora Biura Odznaczeń i Nominacji Kancelarii Prezydenta RP do autora z dn. 8.10.2018r., sygn. BON.0600.370.2018; Pismo KG PSP do autora z dn. 13.09.2018 sygn. GK-I-077/64-2/18;
Pismo kierownika Centralnego Archiwum Wojskowego WBH do autora z dn. 31.08.2018 r., sygn. 3827/18;
Pismo Przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu do autora z dn. 20.12.2019 r., sygn.. KSP-142-3-2019; Pismo wicedyrektora Departamentu Uroczystości Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych do Dyrektora Biura Odznaczeń i Nominacji Kancelarii Prezydenta RP z dn. 30.07.2018 r., sygn. DU8-K0772-711-136-1/18, zbiory autora.

Opr. A. Stefaniak-Guzik